Zespół wypalenia zawodowego wśród ratowników medycznych

Abstract

Wśród zawodów wysokiego ryzyka wypalenia jest zawód ratownika medycznego, któremu poświęca się wiele badań zarówno w Polsce, jak i w innych krajach. Celem ich jest wyjaśnienie przyczyn zespołu „wypalenia zawodowego”, tj. stresu, przewlekłego zmęczenia, niezadowolenia z wykonywanej pracy (Wilczek – Różyczka, Plewa, 2008). Źródła stresu wśród ratowników medycznych są specyficzne i wynikają z charakteru ich pracy i czynności zawodowych, tj. z częstego kontaktu z cierpieniem i śmiercią, poczuciem odpowiedzialności za ludzkie życie, konieczności podejmowania szybkich i niejednokrotnie trudnych decyzji (Orzechowska i in., 2008). Mimo wielu dowodów na występowanie długotrwałych i często upośledzających funkcjonowanie psychologicznych następstw narażenia na ekstremalne czynniki stresu pourazowego ewolucja stresowego zaburzenia pourazowego jako nowoczesnego rozpoznania nastąpiła stosunkowo niedawno. Źródło zawodowego stresu stanowić może także zmianowy charakter pracy, brak wsparcia ze strony przełożonych oraz relacje ze współpracownikami. Praca analizuje problem stresu w środowisku ratowników medycznych zatrudnionych w Stacji Pogotowia Ratunkowego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Białej Podlaskiej, Samodzielnej Publicznej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Zamościu oraz Pogotowiu Ratunkowym w Łukowie. Celem głównym pracy było określenie wpływu stresu mieszczącego się w obszarze odczuć ratowników medycznych a nasileniem cech zespołu wypalenia zawodowego. W pracy zastosowano metodą sondażu diagnostycznego, realizowaną za pomocą techniki ankietowej. Za narzędzie badawcze posłużył specjalnie do tego celu skonstruowany kwestionariusz ankiety, składający się z 18 pytań (otwartych i zamkniętych) oraz danych o respondencie. Do badań wykorzystano także narzędzia standaryzowane CISS (Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych), COPE (Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem) i CECS (Skala Kontroli Emocji). Ogółem rozprowadzono 100 ankiet. Ostatecznie poddano analizie dane od 94 osób płci męskiej, w wieku od 29 do 55 lat. Respondentami byli ratownicy medyczni - pracownicy Stacji Pogotowia Ratunkowego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Białej Podlaskiej, Samodzielnej Publicznej Stacji Pogotowia Ratunkowego i Transportu Sanitarnego w Zamościu oraz Pogotowia Ratunkowego w Łukowie. Kryterium włączenia do badania był minimum 5-letni staż pracy ratowników medycznych w zespołach ratownictwa medycznego.