Bezpieczeństwo jednostki wobec transformacji systemowej w Polsce po 1989 roku

Abstract

Transformacja to słowo, które w Polsce przełomu lat 80. i 90. XX w. stało się niezwykle popularne dla określenia przeobrażeń ustrojowo-politycznych i społeczno-ekonomicznych państw. Określa ono proces przemian wiodących od socjalistycznego systemu społecznego do państwa liberalno-demokratycznego i gospodarki rynkowej. Tak głęboka rekonstrukcja to wynik próby dostosowania się do „wzorców cywilizacji dominującej” opartych na ekonomicznym systemie rynkowym oraz porządku demokratycznym. Olbrzymie poparcie dla obalenia rządów komunistycznych, jakie było udziałem środowisk związkowych nie było tożsame ze zgodą na liberalizację gospodarki. „Poczucie skuteczności politycznej” wywołane euforią przemian zostało zastąpione wątpliwościami, czy o taką właśnie Polskę walczył dziesięciomilionowy ruch społeczny zwolenników „Solidarności”. Odejście od niepodzielnej władzy PZPR i budowa pluralizmu politycznego opartego na wielości podmiotów (wyrastających z opozycji solidarnościowej) mających wpływ na kształt sceny politycznej, tworzenie ram systemowych nowej rzeczywistości, nie zostawiało przestrzeni do dyskusji o ludzkim, miękkim wymiarze transformacji i konsekwencjach, jakie wprowadzenie instytucji gospodarki rynkowej niosło dla bezpieczeństwa jednostki.