Wpływ toksoplazmozy na zdrowie człowieka

Abstract

Toksoplazmoza to choroba pasożytnicza, zaliczana do antropozoonoz. Wywoływana jest przez pierwotniaka – Toxoplasma gondii. Jej występowanie zależy od klimatu, sytuacji epidemiologicznej oraz od zachowania lub lekceważenia zasad higieny. Celem pracy jest zestawienie doniesień naukowych dotyczących toksoplazmozy i jej wpływu na zdrowie ludzi. Żywicielem ostatecznym Toxoplasma są kotowate. Rozwój choroby zależy od stanu immunologicznego organizmu człowieka, im słabszy, tym łatwiej ulega zarażeniu, które następuje poprzez spożycie inwazyjnych oocyst. Pierwotniak najczęściej umiejscawia się w mięśniach, ośrodkowym układzie nerwowym oraz oku. Zarażenie toksoplazmą jest najbardziej niebezpieczne dla kobiet w ciąży i płodów. U ludzi wyróżniamy dwa rodzaje toksoplazmozy: nabytą oraz wrodzoną. Toksoplazmoza nabyta może przybierać kilka postaci: węzłową, oczną, uogólnioną i mózgową. Objawy kliniczne występujące u płodu zależą od okresu ciąży, w którym kobieta uległa zarażeniu T. gondii. U ludzi chorobę rozpoznaje się wykonując badania bezpośrednie: genetyczne (PCR), histopatologiczne, próbę biologiczną oraz badania pośrednie – serologiczne, które są podstawą diagnostyki. U zwierząt wykorzystuje się badania PCR, testy serologiczne i próby biologiczne. Odpowiednia profilaktyka jest bardzo ważna w celu uniknięcia zarażenia. Leczenie opiera się na postępowaniu farmakologicznym, okulistycznym oraz operacyjnym. Z aktualnych danych wiadomo, że toksoplazmoza jest chorobą zoonotyczną o potencjalnie poważnych konsekwencjach dla zdrowia ludzi, jednak przy odpowiedniej profilaktyce i zachowaniu zasad higieny jesteśmy w stanie uniknąć zarażenia. Należy więc coraz bardziej poszerzać wiedzę na jej temat i szukać coraz nowszych metod diagnostyki i leczenia w celu poprawienia skuteczności terapii i minimalizacji działań niepożądanych oraz zapewnić ochronę zdrowia człowieka.

Toxoplasmosis is a parasitic disease classified as anthropozoonosis. It is caused by the protozoan Toxoplasma gondii. The occurrence of the disease is influenced by climate, epidemiological situation, and adherence or not to hygiene guidelines. The aim of this work is to present the scientific findings regarding toxoplasmosis and its impact on human health. The members of the family Felidae are the only definitive hosts of Toxoplasma. The development of the disease depends on the immune status of the human body, the immune deficiencies make individuals more susceptible to invasion, which occurs through ingestion of invasive oocysts. The protozoan commonly localizes in the muscles, central nervous system, and eyes. Pregnant women and fetuses are particularly vulnerable to infection. There are two types of toxoplasmosis in humans: acquired and congenital. Acquired toxoplasmosis can be manifested in several forms, including lymphadenopathy, ocular, disseminated, and cerebral. Clinical symptoms in infected fetuses depend on the gestational period in which the mother was infected with T. gondii. Direct diagnostic tests such as genetic (PCR) and histopathological examinations, as well as indirect serological tests, form the basis of diagnosis in humans. PCR, serological tests, and biological assays are used in animals. Adequate prevention is crucial to avoid infection. Treatment involves pharmacological, ophthalmological, and surgical approaches. From current data, it is known that toxoplasmosis is a zoonotic disease with potentially serious consequences for human health, but with proper prevention measures and adherence to hygiene practices, infection can be avoided. Therefore, it is important to continuously expand knowledge about toxoplasmosis, search for newer diagnostic and treatment methods to improve therapy effectiveness, minimize adverse effects, and ensure human health protection.