Miejskie wyspy ciepła – jak (nie) zarządzać zielenią w mieście

Abstract

Wraz z intensywnym rozwojem aglomeracji miejskich, jednym z problemów wynikających z niewłaściwego zarządzania przestrzenią miejską jest tworzenie się tzw. miejskich wysp ciepła. Miejskie wyspy ciepła są skutkiem nagromadzenia materiałów przyciągających promieniowanie słoneczne, nagrzewających się pod ich wpływem i generujących w efekcie ciepło. Dodatkowo ruch samochodowy, który generuje ogromne ilości spalin oraz ciepło wyprodukowane przez klimatyzatory, pogłębiają problem zbyt wysokiej temperatury w mieście. Jednakże, w obliczu rosnącej świadomości społeczeństwa dotyczącej korzyści płynących z terenów zielonych w środowisku miejskim, m.in. zmniejszenia efektu wysp ciepła, władze miejskie zobligowane są do zapewnienia mieszkańcom łatwo dostępnych oaz zieleni w ich otoczeniu nawet wtedy, gdy brakuje przestrzeni na pełnowymiarowy park. Tereny zielone oczyszczają powietrze, schładzają otoczenie, stanowią barierę przed hałasem, poprawiają komfort życia, dlatego też ich obecność stawiana jest na równi z dostępnością do edukacji czy opieki medycznej. W odpowiedzi na potrzebę zapewnienia powszechnego dostępu do terenów zielonych w miastach tworzone są między innymi parki kieszonkowe, na które wykorzystuje się każdą dostępną (nawet bardzo niewielką) przestrzeń. Są one tworzone np. między osiedlami, jako skwery w ciągach komunikacyjnych, a nawet na dawnych pasach startowych dla samolotów. Roślinność sadzi się zarówno na dachach budynków, jak i tworzy się przy jej udziale ogrody wertykalne. Dzięki temu rośliny możemy spotkać na każdym rogu, choćby te posadzone w donicach. Głównym celem niniejszej pracy było zwrócenie uwagi na zalety i korzyści występowania zieleni w otoczeniu mieszkańców miast i problematykę związaną ze specyfikacją miejskiego geosystemu.

In the age of rapid development of urban agglomerations, one of the problems resulting from poor management of urban space is the emergence of so-called urban heat islands. Urban heat islands are the result of the accumulation of materials that attract sunlight, heat up under its influence, and generate heat as a result. Additionally, traffic flow, which generates huge amounts of exhaust gases, and the heat produced by air conditioners exacerbate the problem of high temperatures in the city. However, in the face of the growing awareness of society regarding the benefits of green spaces in the urban environment, including reducing the effect of heat islands, municipal authorities are obligated to provide residents with easily accessible green oases in their surroundings even when there is a lack of space for a full-size park. Green spaces purify the air, cool the environment, act as a barrier against noise, improve the quality of life, therefore their availability is prioritized along with access to education or medical care. In response to the need for providing universal access to green spaces in cities, pocket parks are being created, among other initiatives. Every available space is used for this purpose, such as between housing estates, squares in transportation corridors, and even former aircraft runways. Vegetation is planted on building rooftops and vertical gardens are created with its assistance. Thanks to this, plant life can be found at every corner, even those planted in pots. The main goal of this study was to draw attention to the benefits and advantages of greenery in the surroundings of city residents, and the issues related to the specificity of the urban geosystem.