Wartość dietetyczna i odżywcza owoców maliny właściwej (Rubus idaeus L.)

Abstract

Pod względem produkcji owoców jagodowych Polska zajmuje jedno z ważniejszych miejsc na świecie, a Lubelszczyzna to jeden z największych rejonów uprawy maliny właściwej w Polsce [Winiarska 1992]. Owoce są produktami o doskonałych walorach dietetycznych i odżywczych. Zawierają duże ilości cukrów prostych, barwników, kwasów organicznych, pektyn, związków śluzowych. Stanowią cenne źródło naturalnych antyoksydantów, witamin a także związków mineralnych. Są bogate w związki zapobiegające chorobom nowotworowym i cywilizacyjnym. Szczególnie cenne dla naszego organizmu są owoce maliny właściwej (Fructus rubi idaei). Owoce maliny właściwej znane były już starożytnym Grekom, około 370 lat p.n.e. Pierwsze uprawne maliny pochodzą z ogrodów przyklasztornych późnego Ś􀆵redniowiecza (XV w.), a pierwsze hodowlane odmiany maliny wymieniane są pod koniec XVIII w. [Karabela 2007, Krauze-Baranowska 2014]. Maliny to owoce o wszechstronnym zastosowaniu: jako świeży deser, dżemy, kompoty, soki czy mrożonki. Jedną z największych zalet malin jest również fakt, iż pierwsze plony powinniśmy otrzymać dość szybko po ich posadzeniu. Poza walorami odżywczymi i dietetycznymi, mają także wartości lecznicze. Zarówno owoce jak i liście, stosowane są jako środek na przeziębienie. Zawierają substancje organiczne i olejki eteryczne mające właściwości rozgrzewające i antyseptyczne. Oprócz tego, dzięki zawartości potasu maliny wzmacniają serce, natomiast lecytyna chroni przed zawałem, żelazo i fosfor mają korzystny wpływ na poziom czerwonych krwinek, a magnez regeneruje układ nerwowy. W medycynie ludowej używano ich od wieków, jednak dopiero w ostatnich latach potwierdzono zdrowotne działanie zawartego w malinach kwasu elagowego. W pracy przedstawiono historię uprawy, wymagania glebowe, charakterystykę botaniczną, a także wartość odżywczą i dietetyczną owoców maliny.