Arystokraci w rządach XIX-wiecznej Wielkiej Brytanii

Abstract

Aby osiągnąć założene cele pracy, tj. określić i przedstawić zakres władzy wykonawczej pozostającej w rękach arystokratów w gabinetach XIX wieku, sposoby i formy działania stanowiące o istocie siły tej grupy społecznej oraz stosowane zasady i praktyki, które ułatwiały parom dominację w kręgach elit, konstrukcja pracy oparta została na dwóch głównych częściach, uzupełnionych wstępem, zakończeniem i bibliografią. W części pierwszej składającej się z trzech rozdziałów, przedstawiono najważniejsze kwestie związane z problematyką arystokracji i jej związków z władzą wykonawczą. Kluczem do zrozumienia tej tematyki jest szczegółowe omówienie terminologiczne pojęcia „arystokracja” i problemów w stosowaniu przez badaczy jednolitej metodologii analizy tej grupy społecznej. Zawiera je rozdział pierwszy, który definiuje stan arystokratyczny w kontekście brytyjskim, przedstawia poszczególne kategorie parostwa tytularnego i wynikające z tego stutki prawne: prawa i obowiązki omawianej grupy społecznej. Ponadto wskazuje na związki arystokratów z szeroko pojętą sferą władzy, przede wszystkim wykonawczej, w królestwie Wielkiej Brytanii oraz ograniczenia w dostępie do instytucji brytyjskich narzucone parom szkockim i irlandzkim oraz niższym grupom społecznym. Rozdział kończą rozważania dotyczące zalet arystokratycznej władzy, idei i wartości postulowanych przez środowiska konserwatywne i te, którym bliski był tradycyjny porządek społeczny, oparty na hierarchii i akceptacji wartości kulturowych narzuconych przez elity królestwa. Rozdział drugi poświęcony jest zagadnieniom ustrojowym Wielkiej Brytanii w XIX wieku. Wskazuje na ewolucyjny charakter kształtownia się instytucji brytyjskich i funkcjonowania władzy wykonawczej w tym kraju. Przedstawia główne składniki systemu patronatu elit władzy nad procesem decyzyjnym królestwa oraz normy postępowania w życiu politycznym przedstawicieli dworu królewskiego i obu izb parlamentu. Podkreśla rolę kształtującej się państwowości w utrzymaniu przez arystokrację wysokich wpływów w sferach rządowych.