Implikacje transferu wartości kulturowych w kontekście aktualnego kryzysu migracyjnego. Integracja cudzoziemców jako wyzwanie dla bezpieczeństwa kulturowego Rzeczypospolitej Polskiej

Abstract

Zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom to jedno z priorytetowych działań państwa, wymagające efektywnej współpracy poszczególnych organów aparatu państwowego, służb, organizacji pozarządowych zarówno w porządku wertykalnym, jak i horyzontalnym. Współcześnie państwa, w tym Rzeczpospolita Polska, kreują stan pewności i spokoju nie tylko poprzez skuteczną politykę wewnętrzną, ale także dzięki partycypacji w międzynarodowych systemach zapewnienia bezpieczeństwa (np. NATO, w określonych aspektach UE). Aktualnie, zintensyfikowane procesy migracyjne wpisują się w kanon wyzwań zarówno na poziomie państwa, jak i całej społeczności międzynarodowej. Kształt i nasilenie ruchów migracyjnych wymaga wskazania określonych aspektów, które w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa wydają się być kluczowe, bowiem pojawiają się sformułowania o zabarwieniu ksenofobicznym, rasistowskim, ostry podział na „my – obcy”, powiązanie imigrantów pochodzenia arabskiego z terroryzmem, czy też stereotypowe postrzeganie obywateli innych narodowości. Widać więc, że masowa migracja generuje konsekwencje nie tylko na płaszczyźnie instytucjonalnej, ale także społecznej i kulturowej. Migranci należą do różnych kręgów cywilizacyjnych, w których proces socjalizacji dokonywany był, nierzadko, w oparciu o odmienne, niż wyznawane w państwach przyjmujących, wartości, co prowadzi do prowadzi do konfliktów. Podkreślenia wymaga jednak fakt, iż nabudowane na aspektach aksjologicznych problemy relacji przybysze – autochtoni są niezwykle trudne do rozwiązania przede wszystkim ze względu na strach przed „innym”, a także brak zrozumienia i akceptacji dla odmienności. Zasadne jest zatem ukazanie istoty bezpieczeństwa kulturowego (szczególnie na poziome państwa), które determinuje kształt i kierunek relacji międzykulturowych, a także wskazanie istoty integracji jako procesu umożliwiającego zwiększenie poziomu spójności społecznej.