Jeszcze o występowaniu lub niewystępowaniu gliny lodowcowej nad osadami interglacjału mazowieckiego (aleksandryjskiego, lichwińskiego) na pograniczu Polski, Białorusi i Ukrainy oraz o zasięgu zlodowacenia Odry (Prypeci, Dniepru 2)

Abstract

Ubiegłoroczna notatka (Marks i in. 2015) o braku przykrycia gliną lodowcową niektórych stanowisk osadów jeziornych interglacjału mazowieckiego (aleksandryjskiego) na pograniczu Polski i Białorusi, a także zawarta w niej opinia o możliwości mniejszego zasięgu stadiału maksymalnego zlodowacenia odry (prypeci) niż stadiału warty (sożskiego), skłania mnie do ponownego zajęcia stanowiska w tej sprawie. Stanowisko to opiera się głównie na materiałach geologicznych zebranych przeze mnie i moich 18 magistrantów wykonujących w latach 1986-1999 prace dyplomowe w zakresie geologii czwartorzędu na obszarze południowego Podlasia i północnej części Polesia Lubelskiego (Lindner 1988, 1996). Z materiałów tych wynika, że osady wymienionego interglacjału są lub były przykryte gliną lodowcową, której śladem są niekiedy jedynie piaski ze żwirem i głazikami stanowiącymi reziduum (bruk morenowy) tej gliny m.in. w Komarnie, Hrudzie, Ossówce, Grabanowie, Wilczynie, Woskrzenicach, Białej Podlaskiej i Pawłowie Nowym (Lindner 2009, Lindner, Marciniak 1997, 1998). Zaznaczyć należy, że glina ta, z reguły silnie piaszczysta, jak i jej reziduum osiągają tu niewielką miąższość (0,5 - 2,0 m). W sytuacjach wysoczyznowych, np. w rejonie Sławacinka – na zachód od Białej Podlaskiej (por. Krupiński i in. 1986) – była ona miejscami rozmyta przez wody osadzające młodsze serie piaszczysto-żwirowe kilku poziomów sandrowych (Lindner 1996) sypanych od czoła lądolodu stadiału Warty nie sięgającego do tego obszaru (Lindner i in. 1991b).