Język mniej obcy niż kultura. Rola treści kulturowych w nauczaniu języków obcych

Abstract

Obecność i rola treści kulturowych w nauczaniu języka obcego została uznana w ostatnim półwieczu za konieczną do opanowania języka w stopniu umożliwiającym prawidłową komunikację. Problem stanowi samo pojęcie kultury i sprecyzowanie, jakie treści uznajemy za treści kulturowe. Z punktu widzenia nauczania języka obcego, szerokie rozumienie kultury, proponowane przez Williamsa (1960) i Hoggarta (2009), jest najbardziej uzasadnione. W Polsce docenienie i zainteresowanie studiami kulturoznawczymi nastąpiło dopiero w ostatniej dekadzie dwudziestego wieku na skutek zmian ustrojowych. Nauczanie przedmiotów związanych z kulturą zajęło znaczące miejsce w planach nauczania uniwersyteckich filologii obcych oraz nauczycielskich kolegiów języków obcych. Pojawiły się też próby włączenia tych treści do programów nauczania języka obcego, zwłaszcza angielskiego, w szkołach średnich. Działania kulturoznawców zazębiły się wówczas z działaniami specjalistów dydaktyki języków obcych propagującymi ideę nauczania przez treść (CLIL). Ankieta przeprowadzona wśród słuchaczy NKJO w Rzeszowie i NKJO w Sandomierzu bada zależności między nauczaniem treści kulturowych a przyswajaniem języka obcego oraz ocenę roli treści kulturowych w nauce języka obcego przez uczących się. Analiza wykazuje, że słuchacze doceniają rolę treści kulturowych w nauczaniu języka obcego, gdyż przyczyniają się one do opanowania przez nich języka. Dlatego warto propagować idee nauczania języka przez treść, zwłaszcza przez treści kulturowe na różnych etapach nauki języka obcego.