Umiejętność czytania jako podstawa efektywnego studiowania wiedzy przedmiotowej

Abstract

Umiejętność czytania tekstów w różnych ich formach, tradycyjnych jak i elektronicznych stanowi uznany sposób komunikowania się we współczesnym społeczeństwie informacji globalnej, co więcej, w dużym zakresie determinuje nasze działanie i podejmowane zadania w sytuacjach edukacyjnych i zawodowych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie krótkiego zarysu podstaw naukowych, które pozwalają na lepsze zrozumienie mechanizmów funkcjonowania umiejętności czytania wykorzystywanej przez uczących się w przyswajaniu wiedzy przedmiotowej w różnych dziedzinach nauki, szczególnie na zaawansowanym poziomie szkolnictwa średniego i wyższego. Artykuł opiera się głównie na literaturze anglojęzycznej poświęconej rozważaniom teoretycznym i wynikom badań empirycznych w obrębie tematyki określanej jako czytanie i uczenie się wiedzy przedmiotowej (ang. content area reading and learning), zainteresowanie którą w edukacji światowej ostatnio zdecydowanie wzrosło, również w związku z akceptacją języka angielskiego jako języka komunikacji międzynarodowej. Artykuł analizuje wybrane definicje czytania i jego modele oraz ich wkład w propagowanie bardziej rzetelnego opisu przebiegu procesu czytania i przetwarzania dyskursu pisanego, którego celem jest nie tylko zrozumienie jednostkowego tekstu, ale także budowanie przez czytającego wiedzy w zakresie danej dziedziny. Szczególna uwaga poświęcona jest wadze adekwatnego zrozumienia tego procesu przez nauczyciela akademickiego, który odpowiedzialny jest za dobór sekwencji tekstów stanowiących literaturę danego przedmiotu oraz ich wykorzystanie w oparciu o właściwie skonstruowane zadania. Omówione są przykłady zadań realizowanych w warunkach akademickich wychodzących od czytania tekstów w różnych ich formach w celu wyszukiwania wybranych informacji w tekście, ich integrowania, czy ewaluacji w celu wykorzystania ich do przygotowania się do zdawania egzaminów, pisania prac projektowych czy dyplomowych. Krótkiej charakterystyce zostanie poddanych kilka strategii wspomagających efektywność czytania i uczenia się z tekstu tj. konstruowania i zgłębiania wiedzy przedmiotowej.