Remote work in Poland and its perspectives / Praca zdalna w Polsce i jej perspektywy

Abstract

Subject and purpose of work: Remote work is a phenomenon which has rapidly intensified as a result of COVID-19 pandemic. The article presents the scale of remote work in Poland before the outbreak of COVID-19 pandemic, i.e. until 2020, and directly during the pandemic, i.e. from 2020 to the first half of 2021. The topics discussed concern: the concept of remote work, the level and structure of persons working remotely in Poland and changes in their number in the recent years as compared to those across the world and within the European Union Member States by sectors of ownership, particular regions of the country and a type of socio-economic activity. Moreover, positive and negative consequences of remote work for employees, employers and their families are presented. Materials and methods: The analysis concerning the development of remote work is based on many sources: data from Eurostat, Eurofound, the International Labour Organisation (ILO), Statistics Poland, as well as surveys conducted by national and foreign consulting companies dealing with the labour market. The following have been applied: a descriptive analysis allowing identification of basic data in the scope of share of remote workers, an analysis of dynamics identifying changes in the studied scope and a comparative analysis assessing the scale of remote workers in the country with regard to the data noted in the EU states. Results: Before the pandemic in 2018, in Poland – in comparison to the EU states – the share of employees who had the possibility of working remotely was below average and amounted to approx. 4.6% (whereas in the whole EU 5.2% of persons aged between 15 and 64 years old regularly worked remotely from home). In 2020, the share of persons who “usually work from home” doubled in our country in comparison to the data for 2018 and amounted to 8.9%. The largest share of remote workers in the general number of workers at the end of the 1st quarter of 2021 was noted in the following sectors: financial and insurance services (36.1%), education (45.9%) and IT (66.8%). These sectors were also the leaders in digitalisation and automation before the pandemic. Conclusions: Remote work is a flexible form of employment, which has recently developed , due to the coronavirus pandemic in Poland and globally on a mass scale and at an unprecedented pace. This form of work using the newest information and communication technologies (ICT) has changed work and workplaces, as well as opened new divisions on the labour market since better educated persons living in urban areas are better prepared to work outside their employers’ premises.

Przedmiot i cel pracy: P raca z dalna j est z jawiskiem, k tóre u legło g wałtownej i ntensyfikacji wskutek pandemii COVID-19. W artykule przedstawiono skalę pracy zdalnej w Polsce przed wystąpieniem epidemii COVID-19, tj. do roku 2020, jak i bezpośrednio w czasie jej trwania, tj. od 2020 r. do połowy 2021 r. Poruszane w artykule tematy dotyczą: koncepcji pracy zdalnej, poziomu i struktury osób pracujących zdalnie w Polsce oraz zmian ich liczebności na przestrzeni ostatnich lat, na tle świata i krajów Unii Europejskiej, według sektorów własności, w poszczególnych regionach kraju oraz rodzaju działalności społeczno-gospodarczej. Poruszono pozytywne i negatywne konsekwencje pracy zdalnej dla pracowników, pracodawców i ich rodzin. Materiały i metody: Analiza dotycząca rozwoju pracy zdalnej oparta jest na wielu źródłach: danych z Eurostatu, Eurofound, Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO), danych GUS-u a także badań ankietowych przeprowadzonych przez krajowe i zagraniczne firmy konsultingowe zajmujące się rynkiem pracy. Zastosowanie znajdą: – analiza opisowa, pozwalająca ustalić podstawowe wielkości w zakresie udziału pracujących zdalnie; – analiza dynamiki identyfikująca zmiany w badanym zakresie; – analiza porównawcza oceniająca skalę pracujących zdalnie w kraju w odniesieniu do wartości notowanych w krajach UE. Wyniki: Przed pandemią w 2018 r. w Polsce – w porównaniu do krajów UE – udział pracowników mających możliwość pracy zdalnej był poniżej średniej i wynosił ok. 4,6% (tymczasem w całej UE 5,2% osób w wieku od 15 do 64 lat regularnie pracowało zdalnie z domu). W 2020 r. udział „usually work from home” w naszym kraju podwoił się w porównaniu do danych za 2018 rok i wyniósł 8,9%. Największy udział pracujących zdalnie w ogólnej liczbie pracujących na koniec I kwartału 2021 r. odnotowały sektory usług finansowych i ubezpieczeniowych (36,1%), edukacji (45,9%) oraz technologii IT (66,8%). Sektory te były również liderami w cyfryzacji i automatyzacji przed pandemią. Wnioski: Praca zdalna jest elastyczną formą zatrudnienia, która w ostatnim czasie z powodu epidemii koronawirusa rozwija się w Polsce i na świecie na masową skalę i w niespotykanym dotychczas tempie. Ta forma pracy wykorzystująca najnowocześniejsze technologie informacyjno-telekomunikacyjne (ITC) zmieniła pracę i miejsca pracy. Otwiera ona nowe podziały na rynku pracy, ponieważ lepiej wykształceni i zamieszkujący obszary miejskie są lepiej przygotowani do pracy poza siedzibą pracodawcy.