Autonomia ucznia a proces indywidualizacji w edukacji włączającej / Student’s autonomy and the pro-cess of individualization in inclusive education

Abstract

Celem artykułu jest wykazanie jakie warunki muszą być spełnione, aby możliwe było wsparcie rozwoju dziecka, dostosowanie edukacji do jego potrzeb. Postawiono następujące pytania badawcze: czy nauczyciele prowadzą proces indywidualizacji, czy podmiotowe podejście do dziecka jest stosowane? Co wpływa na upodmiotowienie procesu dydaktycznego? Jak możliwa jest autonomia podmiotów w edukacji? Materiał i metody. Analizie poddano wyniki badań przeprowadzone przez M. Christ (2013), A. Hłobił (2015), M. Galbarczyk, M. Lejzerowicz (2018) oraz Raport o stanie edukacji IBE Liczą się nauczyciele (2014) i Raport Polscy nauczyciele i dyrektorzy w Międzynarodowym Badaniu Nauczania i Uczenia się TALIS 2013 IBE (2015) poświęcone współczesnym problemom związanym z indywidualizacją i pracą nauczycieli. Wyniki. Analiza wyników badań wykazała, że istotne jest wprowadzenie zmian w systemie edukacji. Warunkiem wspierania rozwoju dziecka jest dostrzeżenie jego potrzeb i możliwości, zauważenie ograniczeń i dostosowanie odpowiedniego stylu nauczania. Wnioski. Droga do osiągnięcia sukcesu w procesie edukacji to umożliwienie dziecku bycia kreatywnym, chcącym poszukiwać, budować, tworzyć, badać, rozwijać umiejętności.

The aim of the article is to show what conditions must be met in order to support the student’s development and to adapt education to their needs, with the emphasis on special needs. Material and methods. The authors analyzed the results of studies devoted to contemporary problems related to the individualization, autonomy and work of teachers. Results. The analysis of study results has shown that it is important to introduce changes in the education system. In order to support a student’s development, it is necessary to recognize their needs and abilities, to notice the limitations and to adapt the appropriate teaching style. Conclusions. The way to achieving success in the educational process is to enable a person to be creative, willing to seek, build, create, discover, research, develop skills, knowledge and interests as well as provide them with the opportunity to be an actor and an autonomous person.