Kredyt moralny i jego rola w kształtowaniu procesów społecznych i gospodarczych / Moral credit and its role in shaping social and economic processes

Abstract

W artykule przedstawiono pojęcie kredytu moralnego, które wprowadzone do polskiej myśli ekonomicznej przez Stanisława Pszczółkowskiego, wybitnego, ekonomistę II RP. Jest ono jednym z kluczowych pojęć stworzonej przez niego koncepcji ekonomii energetycznej. Materiał i metody. Krytyczna analiza koncepcji kredytu moralnego zawartej w pracy St Pszczółkowskiewgo „Zarys Ekonomii” (1936) w oparciu o przegląd literatury problemu. Wyniki. W pracy przedstawiono Istotę kredytu moralnego, będąca polskim dorobkiem ekonomii energetycznej, wyprzedzającej o 40 lat dorobek amerykański. Następnie wyeksponowano korporacyjny charakter instytucji zwracając uwagę na źródła praw korporacji do przejmowania zobowiązań moralnych swych członków. Następnie rozpatrzono zagadnienia z tym związane: Kredyt moralny wobec różnych korporacji i związany z tym konflikt interesów, Kredyt moralny wobec korporacji obcych. Wnioski. Kredyt moralny jest wysoce efektywną instytucją ekonomiczną. Wzmacniając więzi społeczne, wpływa na poziom bezpieczeństwa społecznego w trzech jego aspektach: 1/ bezpieczeństwa socjalnego gdyż sprzyja wspieraniu słabszych 2/ bezpieczeństwa wspólnotowego i 3/ bezpieczeństwa rozwojowego. Ponadto jest ważnym elementem samowychowania człowieka.

The article presents the concept of moral credit one of the key notions of the concept of energy-based economics which was introduced by Stanisław Pszczółkowski, an outstanding economist from the era of the Second Polish Republic. Material and methods. Critical analysis of such concept contained in Stanisław Pszczółkowski’s “Outline of Economics” (1936) based on the problem literature review. Results. The study presents the essence of moral credit, which is the Polish achievement of the energy-based economics, 40 years ahead of American researchers’ achievements in this field. Subsequently, the corporate nature of the institution was exposed with the attention being paid to the sources of the corporation’s rights to take over its members’ moral obligations. It was followed by reflections on the related issues. Conclusions. Moral credit is a highly effective economic institution which influences the level of social security in: social security; community security and developmental security, and is an important element of man’s self-education.